Ik doe in deze notities geen aanbevelingen. Als je geïnteresseerd bent in hoe ik mijn zaken zoals betalen, sparen en beleggen heb opgezet en welke bedrijven ik hiervoor gebruik en aanbeveel dan tref je dat aan op de pagina Aanbevelingen – beleggen opzetten in de praktijk. Op die pagina zal ik ook mijn ervaringen en updates plaatsen en vragen van lezers over mijn praktijk beantwoorden.
Deel 0: Voordat we echt beginnen
Mijn notities en aanbevelingen voor inspirerende videos, blogs, podcasts en boeken over waarom geld wel gelukkig maakt en hoe je wel geld kunt sparen.
Video link naar clip uit the Matrix met de keuze tussen de rode pil en de blauwe pil.
Neem je de rode pil dan laat ik je zien dat het veel makkelijker is dan je denkt, om voldoende Fuck You Money te vergaren en de dingen te gaan doen die jij belangrijk vindt en graag wilt.
Deel 1: Waarom
Hoofdstuk 1 Waarom Fuck You Money
Steve Jobs’ 2005 Stanford Commencement Address
Steve Jobs gaf in 2005 een toespraak aan afstuderende studenten aan Stanford University met mooie, krachtige en wijze woorden. Hij praat over ‘dropping out’ uit het systeem, en ‘dropping in’ in wat je leuk vindt en waarvoor je zelf kiest. Hij heeft het over karma, gutfeeling, destiny, over het verlaten van het gebaande pad en doen waar je van houdt.
Hoofdstuk 2 Waarom minder bullshit
Bullshit en bullshitjobs
David Graeber, Bullshit jobs, Over zinloos werk, waarom het toeneemt en hoe we het kunnen bestrijden. Tijdens het lezen van het boek Bullshit jobs moest ik denken aan hoe veel van de dingen die we kopen in ons leven voor een groot deel bullshit zijn.
Keuringsdienst van Waarde – Melk
Everything you’ve ever wanted to know about coffee
Keuringsdienst van Waarde Single origin koffie
Hoofdstuk 3 Waarom FIRE – Het kan ook anders
The Latte Factor
De Latte Factor gaat niet over ieder dubbeltje omdraaien of gierig worden, of nooit meer iets leuks doen of kopen. Het gaat erom duidelijk te maken wat er daadwerkelijk toe doet, voor jezelf. Het gaat om de kleine dagelijkse extravaganties en frivoliteiten, wat ze ook mogen zijn… de vijf, tien, twintig euro per dag die je net zo makkelijk voor je eigen toekomst kunt sparen. Het gaat om het opgeven van iets kleins om iets groots te bereiken.
Your Money or Your Life
Vicki Robin, Your Money or Your Life: 9 Steps to Transforming Your Relationship with Money and Achieving Financial Independence (2008).
In het boek ‘Your Money or Your Life’ beschrijft Vicki Robin dat Financieel Onafhankelijk denken (FO), een van de sleutels is tot het maken van je routekaart voor jouw nieuwe leven of gewenste levensstijl.
Hoofdstuk 4 Waarom geld wel gelukkig maakt
Top Five Regrets of the Dying
Bronnie Ware heeft ontroerend en inspirerend geschreven tijdens haar werk als palliatieve verpleegster. Ze verzorgde en begeleide stervende patiënten in de laatste 12 weken van hun leven. Ze legde hun openbaringen vast in een blog genaamd ‘Inspiration and Chai’, dat zoveel aandacht trok dat ze haar observaties in een boek uiteenzette genaamd ‘The Top Five Regrets of the Dying’.
Bronnie Ware, Top Five Regrets of the Dying: A Life Transformed by the Dearly Departing (2019) en in het Nederlands: Als ik het leven over mocht doen: een jonge vrouw op zoek naar de vijf belangrijkste levenslessen.
Blog van Bronnie Ware
https://bronnieware.com/blog/regrets-of-the-dying/
How much is Enough
Er is sociale druk op de perceptie van wat genoeg is. Volgens Robert en Edward is ‘genoeg’ wat we nodig hebben voor een goed leven en niet ‘meer, groter, duurder, beter’.
Robert en Edward Skidelski, How Much is Enough? (2013)
Good to Great
Jim Collins, Good to Great: Why Some Companies Make the Leap…And Others Don’t
Het model dat ik beschrijf uit G2G leert je de discipline aan om ‘Nee, dank je’ of ‘Fuck You!’ te zeggen tegen mogelijkheden die niet in je ‘sweet spot’ vallen en ‘Hell Yeah!’ tegen alles wat wel in je ‘sweet spot’ zit.
Ikigai
Hector Garcia en Francesc Miralles, Ikigai: The Japanese Secret to a Long and Happy Life (2017)
Start with why video
Start with why — how great leaders inspire action | Simon Sinek | TEDxPugetSound
Start with why boek
Simon Sinek, Start with Why: How Great Leaders Inspire Everyone to Take Action (2011)
Het begint met Waarom”, zegt Simon Sinek. Het gaat om bewustwording van jouw noodzaak, ambitie, wens, je droom. Dit betekent uitzoeken wat jouw ‘Waarom’ is.
Hoofdstuk 5 Waarom wil jij FYM creëren?
JFK Moon Speech
JFK’s inspirerende speech waarin hij de ambitie uitspreekt naar de maan te gaan. Must watch!
Deel 2: Wat
Hoofdstuk 6 Het ontwerpen van je eigen leven en levensstijl
Stumbling on Happiness
Daniel Gilbert, Stumbling on Happiness (2007)
“Vaak maakt wat we denken dat ons gelukkig zal maken ons niet gelukkig. Zijn er eenvoudige optimalisaties die een dramatische impact kunnen hebben op je vermogen om dichter bij het optimaliseren voor geluk te komen, in plaats van te bezwijken voor interne of externe druk om op deze tredmolen van overconsumptie te blijven?”
The Art of Thinking Clearly
Rolf Dobelli, The Art of Thinking Clearly (2013)
In het Engelstalige boek beschrijft Dobelli in 100 korte hoofdstukken de denkfouten. In het Nederlandstalige boek beschrijft Dobelli 52 denkfouten.
De kunst van goed leven van dezelfde schrijver
Choose Life
Choose Life – Trainspotting – Movie CLIP (1996)
Hoofdstuk 7 Vier onderdelen van jouw FYM- en FIRE-strategie
Hoofdstuk 8 Wat is Fuck You Money
The 4 Hour Workweek
Timothy Ferriss, The 4 Hour Workweek’ The 4-Hour Workweek: Escape 9-5, Live Anywhere, and Join the New Rich (2009)
“a series of meaningful respites throughout your life in which you take a break from your career, rather than taking one final retirement at the end.”
Tim Ferriss over mini-retirements
The power of time off
Stefan Sagmeister: The power of time off. Inspirerend! Elke zeven jaar sluit ontwerper Stefan Sagmeister zijn studio in New York voor een sabbatical van een jaar om hun creatieve kijk te verjongen en op te frissen. Hij legt de vaak over het hoofd geziene waarde van vrije tijd uit en laat de innovatieve projecten zien die zijn geïnspireerd door zijn tijd op Bali.
Why you should think about financial independence and mini-retirements
Why you should think about financial independence and mini-retirements | Lacey Filipich | TEDxUWA
Wat is jouw excuus
Esther Jacobs, Wat is jouw excuus? (2014)
Esther laat zien dat er nooit een excuus is wanneer je iets écht graag wilt.
Hoofdstuk 9 Wat is FIRE: Financially Independent Retire Early
Your Money or Your Life
Vicki Robin, Your Money or Your Life: 9 Steps to Transforming Your Relationship with Money and Achieving Financial Independence (2008)
Grondleggers van het idee om een levensstijl van eenvoudig leven te combineren met inkomsten uit investeringen om Financieel Onafhankelijk te worden en vervroegd met pensioen te gaan, oftewel FIRE: Financial Independence Retire Early, te bereiken.
Early Retirement Extreme
Jacob Lund Fisker, Early Retirement Extreme (2010)
Mr Money Moustache blog
Het blog van Mr. Money Moustache heeft met name in Amerika sinds 2011 bij velen de interesse gewekt in FIRE en heeft geholpen de FIRE-beweging populair te maken en te laten groeien.
Take a look around. If you think you are hardcore enough to handle Maximum Mustache, feel free to start at the first article and read your way up to the present using the links at the bottom of each article.
Of luister naar deze podcast waarin Mr. Money Mustache het opneemt tegen Tim Ferriss en over lifestyle design en The Four Hour Work Week spreekt.
Je Geld of Je Leven
Hanneke van Veen Rob van Eeden, Je Geld of Je Leven
In Nederland kennen we van oudsher voorbeelden van ideeën over sparen, zuinig leven en een eenvoudige levensstijl, met de Vrekkenkrant en het blad Genoeg. Dit wordt gemaakt door de schrijvers van het boek ‘Je Geld of Je Leven’, wat weer gebaseerd is op het Amerikaanse boek ‘Your Money or Your Life’.
Gratis te downloaden via https://hannekevanveen.wordpress.com/2012/03/28/je-geld-of-je-leven-nu-gratis-downloaden/
Nomad numbers blog
Op het blog van een Nomadic FIRE stel, leggen zij uit hoe je een multi-year resident visa in Taiwan kunt bemachtigen: the Taiwan Employment Gold Card.
The Taiwan Employment Gold Card. https://www.nomadnumbers.com/taiwan-employment-gold-card-application-guide/
FIRE calculators
Op https://www.firecalc.com/ en https://www.dutchfirecalc.nl/ kun je lezen over de methodes en zelf je gegevens invullen om te kijken hoe je portefeuille het door de geschiedenis heen zou hebben vergaan, rekening houdend met jaarlijkse opnames, belastingen en vergoedingen. Het geeft een slagingskans van jouw portefeuille op basis van de resultaten van de aandelenmarkten in de VS sinds 1870.
Nederlandse FIRE-calculator door Geldnerd voor loonslaven
Blogger Geldnerd is erin geslaagd om voor de Nederlandse situatie een FIRE-calculator te maken (voor loonslaven) waarin rekening wordt gehouden met bijvoorbeeld een parttimebaan om daarmee een deel van je uitgaven te betalen en hierdoor eerder te kunnen stoppen met werken in de zogenoemde ratrace.
De tool helpt enorm als je meer inzicht wilt in een realistischere inschatting dan middels de 4% vuistregel. https://www.geldnerd.nl/fire-calculator-voor-barista-fire/
Deel 3: Hoe
Hoofdstuk 10 Hoe pak ik het aan
Good to Great
Jim Collins, Good to Great: Why Some Companies Make the Leap…And Others Don’t
Ik pas een aantal lessen uit Jim Collins’ boek ‘From Good to Great’ toe op onze reis en zoektocht naar meer vrijheid en Financiële Onafhankelijkheid.
De zeven eigenschappen van effectief leiderschap
Stephen R. Covey, De zeven eigenschappen van effectief leiderschap (2010)
We hebben allemaal onze dromen en ambities en we willen allemaal slagen. Een van de paden naar succes is het identificeren van ‘gewoonten’ die ons op onze reis kunnen helpen.
‘It’s incredibly easy to get caught up in an activity trap, in the busyness of life, to work harder and harder at climbing the ladder to success only to discover that it’s leaning against the wrong wall.’
Stephen Covey
Tiny Habits
BJ Fogg, Tiny Habits – The Small Changes That Change Everything (2019) & Kleine gewoontes – De eenvoudige en leuke manier om je gedrag te veranderen.
De essentie van Tiny Habits is: neem een gedrag dat je ambieert, maak het klein, zoek waar het van nature in je leven past en koester de groei ervan. Als je verandering op de lange termijn wilt creëren, kun je het beste klein beginnen.
Snuggere Zaken
Snuggere Zaken, een wekelijkse podcast door Rick Pastoor en Reinier Ladan
Het geheim van slim werken
Rick Pastoor: Het geheim van slim werken bij De Ben Tiggelaar Podcast | BNR
GRIP – boek
Rick Pastoor, GRIP – Het geheim van slim werken (2019)
Hoofdstuk 11 Get: Geld verdienen
Hoofdstuk 12 Keep: Besparen
Je Geld of Je Leven
Hanneke van Veen Rob van Eeden, Je Geld of Je Leven
In het boek ‘Je Geld of je Leven’ noemen de auteurs ‘creatief versoberen’ en ‘zuinigheid met stijl’. Beide termen spreken me aan. Het gaat hierbij om consuminderen, het gaat om bewust en kritisch kijken of het anders kan, met minder geld en grondstoffen, duurzamer.
Gratis te downloaden via https://hannekevanveen.wordpress.com/2012/03/28/je-geld-of-je-leven-nu-gratis-downloaden/
The Year of Less
Cait Flanders, The Year of Less: How I Stopped Shopping, Gave Away My Belongings, and Discovered Life is Worth More Than Anything You Can Buy in a Store.
In het boek ‘The Year of Less’ beschrijft Cait Flanders hoe ze, met een schuld van $30.000, zichzelf uitdaagt om niet te winkelen en te leren hoe ze zich opnieuw goed in haar vel kan voelen zonder de afleiding van consumentisme.
Online calculatoren
De boodschap van ‘The Magic Money Making Machine: het rente-op-rente verhaal’ is tweeledig:
- Begin zo snel mogelijk met sparen en spaar zo lang mogelijk door
- Leg regelmatig in
Money that grows – Magic of Compounding
https://www.moneycontrol.com/personal-finance/tools/magic-of-compounding-tool.html?classic=true
Compound Interest Calculator
https://www.investor.gov/financial-tools-calculators/calculators/compound-interest-calculator
Rente op rente
Op de Tools pagina vind je een rente-op-rente voorbeeld werkblad met voorbeeld van rente op rente, oftewel compound interest.
Uitgaven
Op de Tools pagina vind je een uitgaven sheet waarin je uitgaven kunt bijhouden en een uitgaven tracker bestand waarin je uitgaven kunt analyseren.
The Latte Factor
David Bach & John David Mann, The Latte Factor – Why You Don’t Have to Be Rich to Live Rich (2019)
In het boek de Latte Factor wordt beschreven dat ook een op het oog geringe besparing toch veel oplevert. Het verschil tussen €40 per maand en €5 per maand betalen voor een telefoon en dat gedurende de contractduur van 24 maanden tegen 5% rendement wegzetten levert je uiteindelijk €881.51 op, dat is toch wel weer de moeite. Als je dit iedere 24 maanden bespaart, spaar je in 10 jaar €5700 aan Fuck You Money en in 20 jaar meer dan €15.000.
enough
Patrick Rhone, enough (2016)
‘Het probleem is dat je niet noodzakelijkerwijs controle hebt over hoe je meer kan verdienen. Waar je wel controle over hebt is minder uitgeven’
Patrick Rhone, schrijver van het boek ‘enough’
Patrick Rhone, enough (2016)
All Your Worth
Elizabeth Warren, All Your Worth: The Ultimate Lifetime Money Plan (2005)
Elizabeth Warren, voormalig professor aan Harvard, verzon de 50-30-20-regel voor budgetteren en schreef er in 2005 een boek over.
r/DutchFire
Bericht in subreddit r/DutchFire over SR van zo’n 50 redditors
https://www.reddit.com/r/DutchFIRE/comments/fbunwi/analyse_savingrates_van_dutchfire/?utm_source=share&utm_medium=web2x&context=3
Excel For Dummies
Microsoft Excel 2019 voor Dummies, Greg Harvey
Microsoft Excel VBA voor Dummies, Michael Alexander
Aan de slag met Excel VBA, Hugo Schouppe
Hoofdstuk 13 Grow: Hoe laat ik mijn geld groeien
De zeven stappen naar jouw Totale Wereld portefeuille
Ik heb voor de tweede editie een aanvullend stuk geschreven waarin ik probeer me te beperken tot alleen de essentiële informatie en stappen om heel praktisch te beginnen met beleggen in ETF’s.
Ik leg uit hoe je op een eenvoudige en goedkope manier komt tot jouw Totale Wereld ETF-portefeuille; een veilige, gebalanceerde, wereldwijd gespreide en gediversificeerde portefeuille van indexvolgende fondsen (ETF’s). Het doel is eenvoud in het opzetten tegen lage kosten en er dan geen omkijken meer naar hebben (Set and forget!)
Je kunt het stuk downloaden via de volgende link. Het wachtwoord vind je in het boek en is de op een van de eerste pagina’s genoemde Griekse naam. Stuur me een berichtje als dit lastig is of niet lukt: merijn@fymfire.com
Bepaal de bedragen die je wilt beleggen in de verschillende ETF’s
In stap 6 om te komen tot jouw Totale Wereld portefeuille noem ik een zeer eenvoudig spreadsheet dat je kunt gebruiken om de bedragen te bepalen die je wilt beleggen in de verschillende ETF’s https://fymfire.com/tools/#wereldportefeuille.
The Art of Thinking Clearly
Rolf Dobelli, The Art of Thinking Clearly (2013)
In het Engelstalige boek beschrijft Dobelli in 100 korte hoofdstukken de denkfouten. In het Nederlandstalige boek beschrijft Dobelli 52 denkfouten.
ETF-beleggingsstrategie bepalen
De VEB heeft een aardig portal (https://www.veb.net/etf-portal) met keuzeopties die je helpen in een bepaalde richting te kijken. In het overzicht van ETF’s dat je krijgt, kun je zien wat de kosten zijn en je kunt sorteren op kosten en rendement.
VEB heeft in samenwerking met Finner een overzicht en keuzetool ontwikkeld (https://www.veb.net/finner) van alle brokers en banken.
VEB & Finner overzicht en keuzetool: https://www.veb.net/finner
Een andere goede online tool kun je vinden via https://www.indexfondsenvergelijken.nl/. Speel hiermee en kijk naar het verschil in kosten en daardoor het verschil in rendement.
Online fondsenvergelijker tool: https://www.indexfondsenvergelijken.nl/
The Moment of Lift
Melinda Gates,
The Moment of Lift: How Empowering Women Changes the World (2019)
Microfinanciering in ontwikkelingslanden, zie dit wel meer als ontwikkelingshulp dan als een mogelijkheid om te investeren met het oog op FYM en FIRE want 0 % rente voor de belegger. Je FYM- of FIRE-doelstelling komt niet dichterbij. Misschien iets om juist te doen op het moment dat je FIRE bent.
Real estate secrets
Als je met vastgoed je geld echt wilt laten groeien, zal je er iets mee moeten doen. Een mogelijkheid is ‘leveraging’, het gebruikmaken van het hefboomeffect van geleend kapitaal om het rendement van je investering te verhogen,
Blogpost over ‘leveraging’ met je vastgoed
https://estherjacobs.info/en/blog/real-estate-secrets/
‘The more that you read, the more things you will know. The more that you learn, the more places you‘ll go.’
Dr. Seuss, een Amerikaans kinderboekenschrijver, dichter, en tekenaar.
