In de uitgezonden aflevering is ongeveer anderhalve minuut verwerkt van het leuke gesprek dat ik heb gehad. Ik heb zelf het interview ook opgenomen en aangevuld met (vind ik zelf) leuke beelden van ons leven in Goa, waar we boodschappen doen, waar we wonen. Bekijk de tien minuten durende video waarin ik mijn visie geef op Fuck You Money en FIRE, wat belangrijke stappen en keuzes zijn, hoe het sparen van een bedrag voor iets belangrijks in je leven voor veel mensen wel bereikbaar en belangrijk is, hoe het ook kan.

Kijk hier hoe je het boek ‘Van F*ck You Money tot FIRE’, zowel papier als electronisch, zo voordelig mogelijk kunt aanschaffen.

Ik heb onderstaand het interview uitgewerkt voor zowel mensen die de aflevering hebben gezien en het volledige interview nog eens na willen lezen als voor mensen die de aflevering niet hebben gezien en juist direct het integrale gesprek willen lezen. Ook vind je onder het uitgewerkte interview m’n shownotes –  aanvullend op het interview door Jill Bleiksloot voor omroep WNL leg ik een aantal punten iets uitgebreider uit.

Het interview

Het was een erg leuk gesprek. Ik onder de palmbomen in de schaduw in Goa (Zuid India) in mijn T-shirt en Jill Bleiksloot in dikke trui in winters Nederland. Ik heb in mijn boek ‘Van F*ck You Money tot FIRE’ alle ruimte (bijna 200 pagina’s) om alle onderwerpen rondom FYM en FIRE te bespreken en uitgebreid uit te leggen waarom, wat en hoe. Ik werd door het interview gedwongen om zeer compact in mijn eigen woorden samen te vatten hoe ik FIRE zie, hoe ik het bereikt heb, wat ik belangrijk vind en hoe ik meen dat iedereen een vorm van FIRE kan bereiken. De essentie: Iedereen kan geld sparen en beleggen voor belangrijke dingen in het leven – dit kan zijn minder werken, tussendoor een tijdje niet werken of vroeg helemaal stoppen met betaald werk, maar ook de aanbetaling voor je eerste huis of een studiefonds voor je kind.

Hoe heb je dit leven zo opgebouwd?

We hebben ongeveer 20 jaar in Nederland en Engeland gewoond en gewerkt. We zijn op een gegeven moment weggegaan en we zijn 3,5 jaar gaan reizen. Nu wonen we al negen maanden in Goa, in India. We hebben het hier prima naar ons zin. We hoeven niet veel. We wonen in een klein, modern, veilig, schoon appartement. We hebben verder niet veel nodig.

Hoe heb je het voor elkaar gekregen dat jullie zo’n leven kunnen leiden?

Wij zijn ons hele leven, sinds we werken, al bewust van wat ik noem Fuck You Money. Het is eigenlijk vrij simpel. Als je geld verdient en niet alles uitgeeft, kun je sparen en beleggen zodat je op het moment dat je wilt stoppen met werken, of dat nou tijdelijk is of voorgoed, voldoende geld hebt om daar je leven van te betalen.

Hoe werkt het?

Wij hebben ons Fuck You Money gecreëerd door niet alles uit te geven, dit geld te sparen en beleggen en te investeren in ons eigen huis. We hebben relatief veel van ons eigen geld geïnvesteerd in het uitbreiden met een uitbouw en het aanpassen en geschikt maken van een appartement voor verhuur aan een expat familie. We hebben daarnaast extra afgelost en tussentijds de renteverlaging afgekocht. Dit kost allemaal veel geld maar levert lagere lasten en hogere opbrengsten op.

Dit is dus eigenlijk onderdeel van de FIRE beweging zodat je vervroegd met pensioen kunt?

Ja, dit is een van de elementen waarmee ik mijn vermogen heb opgebouwd waaruit ik nu mezelf kan betalen om dit leven te betalen.

Kan iedereen dit doen?

Ja, wat ik belangrijk vind is dat als je je realiseert dat je met minder geld en spullen genoegen kunt nemen je daar ook minder voor hoeft te sparen. Als jij je uitgaven tijdens je werkzame leven omlaag weet te brengen kun je meer sparen en kun je beleggen. Als je de uitgaven omlaag kunt brengen op het moment dat je wilt stoppen met werken hoef je minder gespaard te hebben. Het is niet nodig om een miljoen of een paar miljoen te sparen. Het belangrijkste waar je geld kunt verdienen is door het niet uit te geven.

Hoe kun je dit concreet doen? Welke dingen kan ik concreet ondernemen om vervroegd met pensioen te gaan?

Ten eerste minder geld uitgeven en dit op de goede manier beleggen. Met sparen red je het niet meer tegenwoordig. Als je in staat bent om geld te investeren in je onroerend goed dan is dat een goed idee maar anders kun je gewoon een beleggingsrekening openen, dit kan gewoon bij je bank. Je kunt in relatief veilige, wereldwijd gespreide indexfondsen beleggen.  En daar heb je geen omkijken meer naar. Je stopt hier één keer wat tijd in om het uit te zoeken.

Belangrijk is dat je dit zo lang mogelijk doet, begin er op tijd mee. Draag frequent bij, stort regelmatig.

Ga niet proberen de markt te timen of op een andere manier te denken dat je de markt kunt verslaan. Denk niet dat je de markt kunt verslaan door bepaalde aandelen te kiezen of op een andere manier te beleggen. Op dit moment zijn cryptos, de bitcoin, een enorme hype. Ik vind dat veel te risicovol. Voordat je het weet loop je het risico dat je al het geld dat je bij elkaar hebt gespaard door iedere maand honderd euro in te leggen in één klap kwijt bent. As we speak is de prijs van de bitcoin opeens zo’n dertig procent gedaald, dat is een voorbeeld van de enorm hoge risico’s als je het op die manier aanpakt.

Dit klinkt best wel simpel. Toch wordt er binnen de FIRE beweging best wel geheimzinnig gedaan over hoe je dit moet aanpakken. Wat is belangrijk voor FIRE?

Waar met name geheimzinnig wordt gedaan is door de mensen die het al min of meer bereikt hebben. Weinig mensen willen te koop lopen met het feit dat zij, al dan niet door ontzettend hard werken en heel hard sparen, op een gegeven moment een bepaald bedrag bij elkaar hebben gespaard en daarvan kunnen stoppen met werken. Dat is een beetje in geheimzinnigheid gehuld. Maar de manier waarop je FIRE kunt bereiken wordt volgens mij niet heel geheimzinnig over gedaan en iedereen is eigenlijk heel erg bereid elkaar daarbij te helpen.

Een van de belangrijkste dingen is dat je niet al je inkomen uitgeeft. Iedereen, behalve misschien als je op een minimuminkomen zit of in de schuldsanering, kan terugkijken op je eigen bankrekening en al je afschriften en kijken waar is mijn geld naar toe gegaan. Dit is een belangrijke eerste stap, weet waar je geld naar toe gaat.

Vervolgens ga je bepalen dat je een X percentage van je inkomsten niet meer gaat uitgeven. Dit ga je sparen. Sparen doe je niet aan het einde van de maand als je nog een beetje geld over hebt. Sparen doe je zodra er geld binnenkomt. Zodra je de belangrijkste rekeningen hebt betaald zet je het spaarbedrag dat je jezelf als doel hebt gesteld apart. Dan houd je dus gewoon minder geld over om die maand te besteden aan je persoonlijke uitgaven. En geld wat je niet hebt, kun je ook niet uitgeven.

Als je ervoor zorgt dat je eerst jezelf betaalt zet je de eerste stap. Dit hoeft echt niet met heel veel geld. De meeste mensen beginnen met honderd euro per maand. Hoe meer je ziet waar je kunt besparen, hoe gaver het is om dat bedrag te zien groeien, hoe hoger het percentage van je inkomen dat je spaart, hoe harder het gaat, hoe eerder je je doel bereikt.

Het doel wat iedereen heeft is per persoon verschillend. Het gaat bij heel veel mensen helemaal niet om nooit meer werken. Wijzelf hebben zelfs het idee dat als wij op een mooie plek op aarde gevraagd worden iets te doen en het lijkt ons leuk en zinvol, als wij er blij van worden dan zeggen we ‘ja’ tegen zo’n opportunity. Of daar nou voor betaald wordt of niet. Het niet werken is niet heilig. Er niet voor betaald hoeven worden biedt heel veel extra mogelijkheden.

Hoe maakt het wonen in een goedkoop land dit allemaal voor jullie veel makkelijker?

Wat FIRE voor iedereen verschillend maakt, is dat je voor jezelf bepaalt wat je FIRE doel is. Waar je wilt wonen, wanneer je dat wilt starten, dus wanneer je wilt stoppen met werken. Dat bepaalt hoeveel geld je daarvoor nodig hebt.  Wij hebben er duidelijk voor gekozen om in een land met lage kosten van levensonderhoud te wonen.  Alles waaraan we hier geld uitgeven kost minder geld. Dat gaat om de noodzakelijke uitgaven zoals wonen, ons appartement kost maar een paar honderd euro per maand. Het gaat ook om ons eten, maar ook bijvoorbeeld gezondheidszorg is hier hartstikke goedkoop voor ons.

Voor veel locals kost een tand vervangen door een kroon een onvoorstelbaar hoog bedrag. Wij hebben niet eens een zorgverzekering in Nederland en als ik het in Nederland zou moeten laten doen kost me dat veel geld, hier kost het me een paar honderd euro.

We kunnen hier meer van ons geld. Daardoor is hier leven aan de eene kant mogelijk. Aan de andere kant kunnen we hier een luxer leven leiden. We hebben bij ons appartement een zwembad en we kunnen als we het nodig vinden een auto met chauffeur huren.

Maar zelfs hier geven we structureel minder geld uit en zijn we hier ons erg bewust van. We kiezen er bewust voor geen auto, geen motor, geen scooter te hebben. We hebben een fiets gekocht, we lopen in principe alles en voor de wat langere afstanden hebben we de fiets.  Dit is echt vanuit onze filosofie, we willen minder geld uitgeven en hebben onszelf duidelijke budgetten gesteld en proberen het daarvan te redden. Dat gaat hartstikke goed omdat we alleen maar lokale producten kopen, zelf koken, slechts af en toe uit eten gaan. We leven niet dat expat leven dat anderen met een enorm inkomen doen.

Het is én in een goedkoop land wonen én op de uitgaven letten. Je noemt dit geo-arbitrage en dit is wel echt een FIRE ding wat je ook kunt toepassen als je in Nederland woont. Als jij denkt dat je relatief veel geld uitgeeft aan woonlasten kun je kijken of je kleiner kunt gaan wonen, of je ergens anders kunt gaan wonen, of je iets verder van het centrum kunt gaan wonen of juist dichter bij je werk. Er zijn allerlei mogelijkheden. Daarin flexibel zijn is wat heel veel mensen lastig vinden maar wat het meeste geld oplevert.

Shownotes

We hebben ons reisverhaal bijgehouden voor geïnteresseerden zoals familie, vrienden en medereizigers. Je kunt dit teruglezen op: mytb.org/judithmerijn

Ik maak regelmatig foto’s, gewoon van mijn omgeving zoals ik die zie. Je kunt een selectie hiervan vinden op Instagram @nomadicmerijn

Op de Instagram @van.fuckyoumoney.tot.fire plaats ik updates relevant voor de lezers van het boek.

Ik heb een boek geschreven over Fuck You Money en FIRE. De titel is ‘Van F*ck You Money tot FIRE’. Het boek is aan de eene kant een vastlegging van mijn pad naar FIRE en de rol van Fuck You Money in mijn leven – ik deel eenvoudig hoe ik het aanpak. Aan de andere kant is het een beantwoording van de vele vragen die ik regelmatig krijg. De meest voorkomende vraag is natuurlijk hoe doen jullie het en waar doen jullie het van. In het boek geef ik inspiratie en informatie over hoe je het zelf kunt aanpakken, waarom en wat je wilt bereiken, hoe en waar je kunt beginnen, hoe je het allemaal opzet en regelt – van besparen tot beleggen en van verschillende spaarpotten die je kunt hebben tot verschillende indextrackers of ETF’s die je in je beleggingsportefeuille kunt opnemen.

Het boek is te koop bij alle belangrijke online stores, zowel de papieren versie als het eboek. Meer informatie over het boek, alle kanalen waar en hoe je het boek zo voordelig mogelijk kunt kopen beschrijf ik hier.

Slimmer, beter, goedkoper

Ik beschrijf in het boek 10 Slimmer, Beter, Goedkoper principes waarmee ik wil stimuleren dat je zelf na gaat denken hoe jij in jouw leven geld kunt besparen zonder op een houtje te hoeven bijten. In het interview bespreek ik één van de principes: geo-arbitrage. Een vorm van geo-arbitrage is het verhuizen naar een low COL buurt, gebied of zelfs land (low cost of living – lage kosten van levensonderhoud). In het boek beschrijf ik daarnaast de verschillende vormen van FIRE, zo ook Expat FIRE en Nomadic FIRE. Ik leg uitgebreid uit hoe ons leven er uitziet en wat de kosten zijn. Ik geef ook voorbeelden van hoe anderen niet altijd werken en bijvoorbeeld een tussenpensioen of mini-retirement organiseren.
Kijk voor de inspirerende video van Stefan Sagmeister: The power of time off, over mini-pensioen/mini-retirement op de notes pagina bij het boek.

Lifestyle inflatie, gewoon genoeg, niet meer uitgeven

Een van de grootste vijanden van financiële onafhankelijkheid is misschien wel levensstijl inflatie. Je gaat wel meer verdienen door bijvoorbeeld salarisverhoging en promotie maar je gaat ook steeds meer uitgeven aan je levensstijl. Ik bespreek onderwerpen als levensstijlinflatie, de ratrace en lifestylecreep in mijn boek ter inspiratie.

Ik laat zien dat je het bedrag dat je maandelijks spaart eenvoudig kunt laten groeien door bij een salarisverhoging je uitgaven niveau niet te laten stijgen maar direct je Saving Rate te verhogen. In voorbeeldberekeningen kun je zien dat door vrijwel ongemerkt levensstijl inflatie tegen te gaan je FIRE doelen sneller bereikt kunnen worden.

Ik heb mijn eigen verhaal ‘van Fuck You Money tot FIRE’ uitgebreid beschreven en dit kun je lezen in het boek maar ook op mijn verhaal van Fuck You Money tot FIRE. Ik hoop hiermee te laten zien dat het ook anders kan en dat er veel mogelijk is voor iedereen.

Ik laat hier zien hoe je het boek ‘Van F*ck You Money tot FIRE’, zowel papier als electronisch, zo voordelig mogelijk kunt aanschaffen.

Vaak gestelde vragen

In verschillende Facebook (FIRE NL: Financial Independence & Retire Early) en Reddit (r/DutchFIRE) groepen bespreek of beantwoord ik regelmatig graag vragen. Ik doe dit in alle openheid en ik ga hier geen commercieel blog van maken. Dit gaat vaak over welke bank/broker is het best/meest geschikt/goedkoopst en wat vind je van ETF’s (indextrackers) en welke zijn het meest geschikt en het goedkoopst. Ik kan geen advies geven maar wel mijn ervaring delen en mijn mening geven – ik deel wat ik heb uitgezocht en gevonden en wat ik zelf gebruik.

Vraag: Wat is jouw mening over ETF’s?

Er zijn super veel ETF’s. Waar we het meestal over hebben in FIRE context is indextrackers en dit kunnen zowel indexvolgende indexfondsen als indexvolgende ETF’s zijn. Indexfondsen hebben mijn persoonlijke voorkeur boven indexvolgende ETF’s omdat je fracties kunt kopen en bijvoorbeeld gewoon makkelijk voor een rond bedrag aan indextrackers kunt kopen, iedere maand weer, het liefst volledig automatisch.

Waarom breed gespreide indextrackers interessant zijn, is omdat je hiermee belegt in de totale markt – in een zeer groot aantal succesvolle bedrijven die hard werken aan bedrijfswaarde en winst. Middels de indexfondsen profiteer je mee van de groei van al deze bedrijven en van het eventuele dividend dat wordt uitgekeerd. Het geloof bij de vele fans van indextrackers is dat het erg lastig, of voor niet professionals of beursgoeroes zelfs onmogelijk, om op de lange termijn de totale markt te verslaan door bijvoorbeeld stockpicking.

Als je een passief belegger wilt zijn en alleen (periodiek) wilt beleggen in een kleine selectie van indextrackers is waarschijnlijk je eigen bank het makkelijkst, betrouwbaar en ook goedkoopst. Kies hiervoor een ‘Zelf Beleggen’ beleggingsrekening. Kijk wat jouw bank biedt en aan kosten in rekening brengt. De ABN AMRO beleggingsrekening is gratis voor rekeninghouders. De goedkoopste optie is ‘ABN AMRO Zelf Beleggen Basis’ (Beleggen bij ABN AMRO Op een manier die bij u past) en dit is voldoende, je hebt geen Plus of Beheer nodig. Op dit moment zijn de kosten van een beleggingsrekening bij ING €5 per kwartaal.

Kijk op https://www.indexfondsenvergelijken.nl/ voor een goede vergelijking van een portefeuille bij verschillende aanbieders. Let op dat bij sommige aanbieders bepaalde fondsen niet beschikbaar zijn. Let ook op dat sommige fondsen meer kosten of minder opbrengen door dividendlek. Klik op ‘details’ op de website om dit te zien.

Als je het jezelf extreem makkelijk wilt maken en breed wilt spreiden bouw dan je eigen wereldportefeuille van goedkope indextrackers. Een werkblad met voorbeeld van hoe zoiets er uitziet en de benodigde ISIN nummers die je vervolgens in je eigen bank of broker beleggingsrekening kunt opzoeken kun je vinden op https://fymfire.com/tools/#wereldportefeuille onderaan de pagina bij ‘Totale wereld portefeuille samenstellen’ en ‘Totale wereld portefeuille samenstellen II’ (iets uitgebreider)

In dit tweede werkblad heb ik naast Northern Trust andere aanbieders toegevoegd, zoals iShares, Axiam, SPDR, Vanguard. Als jouw bank of broker deze mogelijkheid biedt tegen voor jou interessante (lage) kosten gebruik dan dit werkblad.”

Vraag: Heb je tips voor mij als starter?

Beginnen met beleggen betekent wat mij betreft eerst leren wat dat eigenlijk is beleggen, en waarom je zou willen beleggen, en op welke manieren je allemaal kunt beleggen. Besteed hier tijd aan, lees hierover uitgebreid in ‘Van F*ck You Money tot FIRE’ en leer wat en hoe jij het wilt.

Vervolgens zou je voor jezelf eerst eens moeten uitwerken waarvoor jij het doet, welke tijdshorizon, welk risicoprofiel etc.

Pas daarna ga je wat mij betreft bedenken in welke soort assets (beleggings vormen/middelen) en in welke verhoudingen (een bepaald percentage wat hoger risico misschien, een groot percentage niet al teveel risico waarschijnlijk) je wilt gaan beleggen, hoeveel je van je besteedbaar inkomen hieraan wilt besteden, etc.

Zonder dit voorwerk nu direct maar gewoon kiezen voor iets wat anderen de afgelopen periode met succes doen klinkt niet echt als een doordacht plan. Bijvoorbeeld al je te beleggen geld stoppen in hoog volatiele cryptos of valutahandel zal iedereen met me eens zijn dat dit op zijn minst onverstandig is als je een FIRE pot wilt opbouwen waarvan je jezelf op een gegeven moment van inkomen wilt voorzien.

Het is echter als je nog jong bent ook niet nodig om je volledige portefeuille in de meest veilige spaarrekeningen en obligaties of zelfs indexfondsen te stoppen. Je moet voor jezelf bedenken voor welke mix jij gaat. Informeer jezelf over hoe je het aan kunt pakken door ‘Van F*ck You Money tot FIRE’ te lezen. Je kunt direct aan de slag.

Als zelfstandig ondernemer zul je naast FIRE (oftewel eerder stoppen met werken) ook moeten nadenken of je zelf voor pensioen aanvulling op AOW dient/kunt/wilt zorgen. Ook hiermee wil je niet teveel risico lopen en dus goed over nadenken waarin je dit belegt. Dit geld apart zetten voor pensioen kan trouwens ook interessant belastingvoordeel opleveren nu.

Besteed anders eens tien minuten op deze website van de VEB: basisprincipes-voor-elke-belegger

En als je serieus voor FIRE wilt gaan leven, sparen en beleggen raad ik je natuurlijk m’n boek (voor wie is het boek) aan te lezen voor nog veel meer inspiratie en wijsheid 😉

Meer informatie

Je kunt over alles wat ik hierboven beschrijf nog iets meer info vinden op mijn aanbevelingen website https://fymfire.com/aanbevelingen/  waar ik ook link naar actuele betaal-, bespaar- spaar- en beleg-acties zodra ik dit aangeboden krijg.

ABN heeft de bonus voor periodiek beleggen verhoogt naar €75 gratis geld 🥳 sowieso een leuke meepakker. “Beleg nu 4 opeenvolgende maanden minimaal € 150 en ontvang € 75 bonus.”

Vraag: En wat vind jij van cryptos en Forex wat op dit moment zo populair is?

Ik ben niet zo’n fan van het handelen in de speculatieve cryptos en vreemde valuta door beginnende onervaren beleggers. Ook ben ik geen fan van het uit handen geven van het aankopen en verkopen aan zogenoemde bots. Er zijn zat mogelijkheden om te beleggen en je kunt altijd iets vinden dat past bij jouw risicoprofiel. Neem de tijd om je te informeren en neem de tijd om je vermogen te laten groeien.

Sowieso vind ik dat er in een FIRE portefeuille voor lange termijn niet heel veel ruimte is voor erg hoog risico assets en ook niet voor puur speculatieve assets waarbij je alleen iets koopt in de hoop dat je in de toekomst een andere speculant (of gokker) weet te vinden die er veel meer voor wil betalen dan jij er voor betaald hebt.

Ik waarschuw voor de hoge risico’s die dit met zich meebrengt omdat juist deze risico’s in de (social) media de laatste tijd niet altijd duidelijk worden gemaakt. Er wordt vaak met onrealistische rendementsgetallen gepromoot die misschien wel kloppen voor een bepaalde selectie voor een bepaalde periode maar absoluut niet representatief zijn voor wat je kunt verwachten als je hier instapt. Zonder hier nou al te veel op in te gaan deel ik hier een paar links die ik bruikbaar vind om je wat beter voor te bereiden en in te lezen. Een gewaarschuwd mens …

Een paar tips voor beginnende beleggers:

Volgens de VEB (Vereniging van Effectenbezitters) zijn de belangrijkste basisprincipes bij beleggen:

• Kosten van beleggen minimaliseren
• Spreiden van beleggingen
• Beleggen voor de lange termijn
• Weten waar niet in te beleggen
• Mijd beleggingen die je niet begrijpt

Lees: Basisprincipes voor elke belegger

Hang dit aan je muur, schrijf het op je hand, maak een notitie in je telefoon.

Een paar tips of waarschuwingen van AFM over het beleggen in Forex, hefboomproducten of bots

“De Autoriteit Financiële Markten (AFM) doet onderzoek naar beleggingsproducten in (buitenlandse) valuta, de zogenoemde foreign exchange of forex. De AFM constateert een toename van partijen die consumenten de mogelijkheid bieden om in vreemde valuta te beleggen. Daarbij krijgen consumenten vaak een hoog positief rendement voorgespiegeld. Ook constateert de AFM dat er partijen actief zijn die op internationale waarschuwingslijsten staan. De AFM adviseert consumenten niet in te gaan op aanbiedingen van deze partijen.”

“De meeste beleggingsaanbiedingen op de valutamarkt zijn zeer risicovol door het gebruik van hoge hefbomen, die het effect van koersbewegingen vergroten. Door veel te handelen in combinatie met deze hoge hefbomen wordt geprobeerd op korte termijn een zeer hoog rendement te behalen. Hefbomen kunnen echter ook voor grote verliezen zorgen, zelfs groter dan het ingelegde bedrag. De kosten en risico’s van deze complexe producten zijn bovendien moeilijk in te schatten.”

En als je toch geïnteresseerd raakt in exotische beleggingsinstrumenten of makkelijke apps of bots waarmee je zonder enige kennis schijnbaar slapend rijk kunt worden met honderden procent rendement per jaar? Bedenk dan sowieso dat als iets te goed lijkt om waar te zijn, dat het dit dan waarschijnlijk ook is.

Check je aanbieder (en als je niet weet wie je broker is …. moet je er dan uberhaupt aan beginnen?)

https://www.afm.nl/nl-nl/consumenten/controleer-je-aanbieder

Kijk eens wat er allemaal voor schijnbaar legitieme bedrijven zijn waar voor wordt gewaarschuwd (en hoeveel van die bedrijven in Cryptos en Forex zitten):

https://www.afm.nl/nl-nl/consumenten/controleer-je-aanbieder/overzicht-waarschuwingen

Type op de Iosco Investor protection website eens een voor jou relevant keyword in (bijvoorbeeld ‘bot’ of ‘crypto’) dan zie je wat er voor aasgieren bestaan die allemaal op je geld uit zijn.

Lees eens het artikel Hoe u Forex scams en Bitcoin scams kunt herkennen waarin ze uitleggen dat dit niets nieuws is, maar Forex scams/ Bitcoin scams richten zich doorgaans op onervaren, ongeïnformeerde traders en daarvan zijn er op dit moment heel veel door de lage rente en door lockdowns.

Leer en blijf leren. Lees echte boeken en niet alleen maar enthousiaste blogs of begin eens bij wat de Vereniging van Effectenbezitters te vertellen heeft https://www.veb.net/beginnen-met-beleggen

Gebruik Trust Pilot, dit is een review site voor bedrijven. Lees bijvoorbeeld eens wat er gezegd wordt over een broker die door een aanbieder van een lidmaatschap voor het traden in Forex middels een bot op de Nederlandse markt gebruikt wordt (en je dus niet zelf kunt kiezen): https://www.trustpilot.com/review/roboforex.com